Co to jest cholesterol i dlaczego jego poziom jest ważny dla zdrowia?
Cholesterol to tłuszczowa substancja obecna w organizmie człowieka, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek i narządów. Jest naturalnie produkowany w wątrobie i jelitach. Dodatkowo dostarczamy go z pożywieniem, zwłaszcza z produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak masło, jaja, śmietana czy sery.
W organizmie cholesterol wiąże się z białkami, tworząc lipoproteiny: LDL-cholesterol (tzw. „zły” cholesterol) i HDL-cholesterol (tzw. „dobry” cholesterol). LDL-cholesterol transportuje cholesterol do tkanek, a jego nadmiar może odkładać się w ścianach naczyń krwionośnych. Prowadzi to do miażdżycy – groźnej choroby, która zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Z kolei HDL-cholesterol usuwa nadmiar cholesterolu z tkanek i transportuje go z powrotem do wątroby, zmniejszając ryzyko chorób układu krążenia.
Triglicerydy, będące kolejnym typem tłuszczów, pochodzą głównie ze spożywanych tłustych posiłków. Pełnią funkcję energetyczną i magazynową, ale ich wysoki poziom we krwi, zwłaszcza po posiłku, może być niekorzystny dla zdrowia serca.
Aby zadbać o zdrowie, warto regularnie badać poziom cholesterolu całkowitego, LDL, HDL oraz triglicerydów. Utrzymanie równowagi między „złym” i „dobrym” cholesterolem to klucz do zdrowego serca i długiego życia. Regularne monitorowanie lipidogramu pozwala zapobiec poważnym chorobom sercowo-naczyniowym i jest istotnym elementem profilaktyki zdrowotnej.
Czy znasz swój poziom cholesterolu? Dlaczego warto regularnie wykonywać lipidogram?
Regularne badanie poziomu cholesterolu jest kluczowe dla zachowania zdrowia układu krążenia. Lipidogram, czyli profil lipidowy, to test przesiewowy, który warto wykonać po raz pierwszy po 20. roku życia i powtarzać co pięć lat u osób zdrowych. Jeśli jednak posiadasz czynniki ryzyka miażdżycy, zaleca się przeprowadzanie lipidogramu raz w roku, aby monitorować stan zdrowia i szybko reagować na ewentualne nieprawidłowości.
Kiedy należy wykonać lipidogram?
Aby uzyskać dokładne wyniki lipidogramu, badanie powinno odbyć się minimum 12 godzin po ostatnim posiłku. Ważne jest również, by unikać tłustych potraw i alkoholu na kilka dni przed wizytą w laboratorium, co może znacząco wpłynąć na precyzję wyników.
Dla kogo lipidogram jest szczególnie ważny?
Wykonanie lipidogramu zalecane jest szczególnie osobom obciążonym dodatkowymi czynnikami ryzyka rozwoju miażdżycy. Badanie jest wskazane u osób z cukrzycą typu 2, zmagających się z nadwagą lub otyłością, u palaczy, pacjentów z chorobą wieńcową, osób z miażdżycą w wywiadzie rodzinnym, a także u pacjentów z przewlekłymi chorobami zapalnymi lub nerek.
Lipidogram jako klucz do długoterminowego zdrowia.
Znajomość swojego poziomu cholesterolu pozwala nie tylko na ocenę ryzyka miażdżycy, ale także na podjęcie działań zapobiegawczych, które mogą poprawić ogólną jakość życia. Pamiętaj, że profilaktyka jest kluczowa – nie odkładaj badania lipidowego na później i zyskaj kontrolę nad zdrowiem swojego serca
Jaki powinien być Twój poziom cholesterolu?
Docelowe wartości lipidogramu w leczeniu zaburzeń gospodarki lipidowej zależą od całkowitego ryzyka miażdżycy – tzn. występowania innych niż hiperlipidemia czynników ryzyka (nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, niski poziom HDL, miażdżyca w wywiadzie rodzinnym, wiek: kobiety >65 lat, mężczyźni >55 lat).
Pierwszorzędowym celem w leczeniu hiperlipidemii jest wartość LDL-cholesterolu.
Docelowe wartości LDL-cholesterolu:
<3 mmol/l (115 mg/dl) u osób młodego lub umiarkowanego ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych (10-letnie ryzyko zgonu wg skali SCORE: ryzyko małe: <1%; ryzyko umiarkowane: ≥1% do <5%),
<2,5 mmol/l (100 mg/dl) u osób z grupy dużego ryzyka (zwiększone poziomy pojedynczych czynników ryzyka; 10-letnie ryzyko zgonu wg skali SCORE: ≥5% i <10%),
<1,8 mmol/l (75 mg/dl) u osób z grupy bardzo dużego ryzyka (udokumentowana choroba sercowo-naczyniowa; cukrzyca typu 2, 1 z uszkodzeniem narządowym; umiarkowana lub ciężka niewydolność nerek; 10-letnie ryzyko zgonu wg skali SCORE: ≥10%).
Zalecane wartości trójglicerydów:
<1,7 mmol/l (150 mg/dl).
Zalecane wartości HDL-cholesterolu:
1,2 mmol/l (45 mg/dl) dla kobiet,
1,0 mmol/l (40 mg/dl) dla mężczyzn.
