Aby zapewnić dokładność wyników badań diagnostycznych, ważne jest przestrzeganie określonych zaleceń dotyczących przygotowania się do poszczególnych testów. Poniżej znajdują się szczegółowe wytyczne, które pomogą odpowiednio przygotować się do badań krwi, moczu oraz innych testów medycznych. Przestrzeganie tych zaleceń zapewni, że wyniki będą wiarygodne i dokładne, co jest kluczowe dla prawidłowej diagnozy i leczenia.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub potrzeby dodatkowych informacji, skontaktuj się z lekarzem lub personelem medycznym w punkcie pobrań. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące przygotowania do różnych badań:

INFORMACJE OGÓLNE

• NA 24h przed badaniem należy ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
• należy zachować dotychczasową dietę
• o ile to możliwe badanie krwi należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – po konsultacji z lekarzem
• do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 18⁰⁰– 19⁰⁰  w dniu poprzedzającym badanie
• 12-14 godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
• na badanie krwi należy zgłosić się rano, po wypoczynku nocnym (nie wykonywać badań po nieprzespanej nocy), najlepiej w godzinach 7⁰⁰ – 9⁰⁰ (10:00) , w celu zapewnienia prawidłowej interpretacji wyników badania (w przypadku badań pilnych lub na zlecenie lekarza dopuszcza się pobranie krwi w innych godzinach)
• rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
• przed pobraniem krwi należy odpocząć ok. 15 minut w pozycji siedzącej
• w celu prawidłowej identyfikacji należy przed pobraniem krwi okazać dokument tożsamości

Badanie krwi

• na czczo,  około 12 – 14 godzinna przerwa od ostatniego posiłku
• pobrać rano z uwagi na zmienność tych parametrów w ciągu doby: Aldosteron, ACTH, Cynk, DHEA, Erytropoetyna, Estradiol, Fosfor, Hormon wzrostu, FSH, Kortyzol, LH, Miedź, Potas, Prolaktyna, 17 – OH – progesteron, PTH, TSH, Żelaz

LIPIDY (CHOLESTEROL CAŁKOWITY, CHOLESTEROL HDL, CHOLESTEROL LDL, CHOLESTEROL NIE-HDL, TRÓJGLICERYDY)

• Przygotowanie: przez 2 tygodnie przed badaniem należy utrzymywać stałą dietę, zachowując w miarę jednakowy poziom spożywanych tłuszczów
• na kilka dni przed badaniem ograniczyć spożycie produktów zawierających witaminę C (leki, soki, owoce) i zachować całkowitą abstynencję alkoholową
• w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
• przez 12–14 godzin przed pobraniem krwi nie przyjmować żadnych posiłków, w tym czasie można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną
• w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody, nie pić herbaty i kawy
• 2–3 godziny przed pobraniem krwi należy unikać wszelkiego wysiłku fizycznego
• przed pobraniem krwi nie wolno palić papierosów
• UWAGI: dopuszcza się pobranie krwi „nie na czczo” – po konsultacji z lekarzem

PSA (SPECYFICZNY ANTYGEN PROSTATY)

• na badanie należy zgłosić się przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu na gruczole krokowym lub
  • co najmniej tydzień po badaniu przezodbytniczym (per rectum)
  • co najmniej miesiąc po biopsji gruczołu krokowego
• przez 2 dni przed badaniem: zachować wstrzemięźliwość seksualną, unikać intensywnego wysiłku fizycznego i długotrwałej jazdy na rowerze
• Badanie należy wykonać przed inwazyjnymi lub diagnostycznymi zabiegami na prostacie lub 2-3 tygodni po ich przeprowadzeniu.

DOUSTNY TEST TOLERANCJI GLUKOZY

• Przygotowanie:
• przez 3 dni poprzedzające badanie stosować normowęglowodanową dietę (>150g węglowodanów/dzień) i zwykłą aktywność fizyczną, Od 3 do 7 dni przed badaniem NIE stosujemy żadnych restrykcyjnych diet, NIE eliminujemy węglowodanów z diety – jemy normalnie, najadamy się (ale nie przejadamy), nie głodzimy, nie ograniczamy itd.
• w dniu poprzedzającym badanie ograniczyć wysiłek fizyczny i nie spożywać alkoholu
• na badanie należy przyjść wypoczętym, po przespanej nocy
• do czasu badania pozostać na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja, zawierająca umiarkowaną (30–50g) ilość węglowodanów, w godz. 18⁰⁰–19⁰⁰ w dniu poprzedzającym badanie
• 12h godzin przed pobraniem krwi do badań można pić jedynie słabą niesłodzoną herbatę lub wodę niegazowaną, w dniu badania można wypić maksymalnie 1 szklankę wody
• rano, przed pobraniem krwi nie wolno: palić papierosów, pić herbaty i kawy
• należy przynieść ze sobą 75g glukozy
• dorośli: 75 g  glukozy w 250-300 ml wody
• dzieci: 1,75g glukozy/kg m.c; ale nie więcej niż 75g
• NIE rozcieńczamy roztworu glukozy cytryną ! Ona zaburza wyniki badań!
• roztwór pijemy maksymalnie w ciągu 5 minut (im szybciej damy radę tym lepiej), ale staramy się potem niczym nie popijać, nie rozcieńczać, nie wciskać soku z cytryny,
• Przed badaniem NIE bierzemy żadnych leków, niezależnie czy to Euthyrox, Metformina czy cokolwiek innego – NA CZCZO, to na czczo, czyli też bez leków (chyba, że lekarz powie, że trzeba wziąć. W innym razie – NIE. Euthyroxu nie bierzemy w dniu badania, natomiast metforminę odstawiamy na 3-5 dni przed badaniem – konsultujemy z lekarzem),
• NIE robimy badania, jeśli jesteśmy przeziębieni, chorzy, mamy jakieś infekcje, jesteśmy w trakcie antybiotykoterapii itd. – wyniki wyjdą zaburzone,
• NIE robimy badania w okresie intensywnych treningów, zawodów sportowych itd. Kilka dni przed badaniem, dobrze jest zminimalizować intensywność treningów, a dzień przed badaniem NIE WOLNO intensywnie trenować, najlepiej zrobić sobie przerwę z treningami na ten dzień,

Wykonanie: zgłosić się do Punktu Pobrań w celu pobrania krwi do oznaczenia glukozy na czczo

• następnie (po pierwszym pobraniu próbki krwi), należy wypić przygotowany wcześniej roztwór glukozy  –  w czasie nie dłuższym niż 5 min – kolejne pobranie krwi po 2 godzinach od momentu wypicia roztworu glukozy (kobiety w ciąży – dodatkowo po 1 godzinie) lub zgodnie z indywidualnymi zaleceniami lekarza
• podczas testu: należy przebywać w miejscu wykonania testu, w spoczynku. Nie wolno przyjmować w tym czasie posiłków ani żadnych płynów, nie wolno palić papierosów.
• Podczas badania NIE jemy, NIE pijemy, NIE chodzimy na spacery, NIE jedziemy po zakupy, do pracy, czy NIE odbieramy dziecka z przedszkola – całe badanie MUSIMY SIEDZIEĆ POD LABORATORIUM (możemy wziąć komputer, książkę, telefon itd),

BADANIE OGÓLNE MOCZU

Przygotowanie:

• przygotować jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
• nie pobierać moczu po znacznym i długotrwałym wysiłku fizycznym oraz podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
• zaleca się zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej przynajmniej na 1 dobę przed badaniem
• o ile to możliwe badanie moczu należy wykonać przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, jeżeli nie zaburza to procesu leczenia – zawsze po konsultacji z lekarzem
• przed badaniem zachować dotychczasową dietę, nie zaleca się skrajnego ograniczania ani zwiększonego przyjmowania płynów
• mocz pobrać po wypoczynku nocnym, trwającym nie krócej niż 8 godzin, w tym przynajmniej 4-godzinnym gromadzeniu moczu w pęcherzu
• mocz pobrać rano na czczo, czyli ostatnim posiłkiem powinna być lekka kolacja w godz. 18⁰⁰–19⁰⁰ w dniu poprzedzającym badanie

Pobranie próbki moczu

• należy pobrać pierwszą, poranną próbkę moczu
• Przed pobraniem próbki moczu umyć ręce ciepłą wodą z mydłem, a następnie ujście cewki moczowej (u kobiet okolice sromu, od przodu w kierunku odbytu, u mężczyzn żołądź po odsunięciu napletka). Wytrzeć jednorazowym ręcznikiem. Umożliwia to pozbycie się bakterii, które, po dostaniu się do próbki, mogą zafałszować wynik badania (nie stosować środków odkażających)
• do pojemnika pobrać mocz ze środkowego strumienia: pierwszą porcję moczu oddać do toalety, następnie około 50–100 ml moczu oddać do przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu oddać do toalety
• Do badania ogólnego moczu pojemnik nie musi, lecz może być sterylny, ale powinien on być nowy- jednorazowy, zakupiony w aptece lub pobrany z punktu pobrań
• pojemnik zakręcić, opisać: imię, nazwisko, data  i godzina pobrania
• mocz dostarczyć do Punktu Pobrań tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu)

POSIEW MOCZU

• Do badania posiewu moczu pojemnik bezwzględnie musi być sterylny
• Zaopatrz się w specjalny, jałowy (sterylny) pojemnik lub podłoże transportowo-wzrostowe (dostępne do kupienia w aptece).
• Jeżeli nie jest możliwe dostarczenie moczu do laboratorium w dniu pobrania zaleca się pobrać mocz na specjalny zestaw z podłożem transportowo-wzrostowym (Uricult, Uromedium, Uriline), postępując zgodnie z zaleceniami producenta. Mocz pobrany na zestaw transportowo-wzrostowy można przechowywać w temperaturze pokojowej i dostarczyć do laboratorium w czasie nie dłuższym niż 24 godziny od pobrania.
• W przypadku kiedy pacjent nie jest w stanie oddać moczu do jałowego pojemnika (np. niemowlę, pacjent obłożnie chory) mocz, z zachowaniem zasad aspetyki, należy pobrać do jałowego plastikowego woreczka założonego w sposób obejmujący ujście zewnętrzne cewki moczowej. Woreczki dostępne są w aptekach.

DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (ELEKTROLITY, BIAŁKO CAŁKOWITE, ALBUMINA, GLUKOZA, KREATYNINA, MOCZNIK (AZOT MOCZNIKA), KORTYZOL, BIAŁKO BENCE-JONESA, BIAŁKO MONOKLONALNE)

• Przygotowanie:
• przygotować czysty pojemnik z nakrętką o objętości 2–3 litrów, najlepiej z podziałką oraz jednorazowy pojemnik z nakrętką, o pojemności 50–100 ml (dostępne w aptece)
• w dniu poprzedzającym badanie oraz w dniu badania należy unikać znacznego wysiłku fizycznego
• nie przeprowadzać dobowej zbiórki moczu podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego
• pozostałe, szczegółowe zalecenia dotyczące przygotowania się do badania należy ustalić indywidualnie z lekarzem prowadzącym

Wykonanie:

• I dzień

– rano, po wstaniu np. godz.6⁰⁰ pierwszą porcję moczu oddać do toalety
– zapisać czas oddania pierwszej porcji moczu
– wszystkie następne porcje moczu oddawać do przygotowanego pojemnika
Pojemnik, przez cały okres zbiórki przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu

• II dzień

 – rano o godz. 6⁰⁰ do naczynia oddać tylko pierwszą porcję moczu po przerwie nocnej
– zapisać czas oddania ostatniej porcji moczu
– zmierzyć objętość moczu w pojemniku
– mocz dokładnie wymieszać, a następnie odlać ok. 50–100 ml do jednorazowego pojemnika na badanie ogólne
– pojemnik opisać: imię, nazwisko, objętość moczu, dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki

• mocz dostarczyć do Punktu Pobrań tak szybko, jak to możliwe (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu)

DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU (wapń i fosforany)

• do pojemnika, przed oddaniem pierwszej porcji moczu, należy dodać dużą łyżkę stołową (15 ml) 10% octu spirytusowego, w celu zakwaszenia moczu. W razie potrzeby należy dodać kolejną porcję octu (1 łyżka/1 litr moczu).

KREW UTAJONA W KALE

• Przygotowanie:
• przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
• nie pobierać próbek kału podczas, i w ciągu 3 dni po zakończeniu okresu menstruacyjnego oraz w przypadku krwawienia z hemoroidów
• alkohol oraz długotrwałe przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych mogą powodować podrażnienia, prowadzące do utajonego krwawienia. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 48 godzin przed pobraniem próbki kału – po konsultacji z lekarzem
• nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
• Pobranie próbki kału:
• próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna, max do 2/3 wysokości
• pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
• kał należy dostarczyć do Punktu Pobrań do 6 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-8⁰C)
• Test wykonać 3–krotnie w odstępach kilkudniowych

KALPROTEKTYNA W KALE

Przygotowanie:

• przygotować czysty, jednorazowy pojemnik do pobierania kału (dostępne w aptece)
• przyjmowanie aspiryny i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych może prowadzić do podwyższenia stężenia kalprotektyny w kale. Substancje takie powinny być odstawione na minimum 2 tygodnie przed pobraniem próbki kału – zawsze po konsultacji z lekarzem
• nie jest wymagane stosowanie specjalnej diety
• przed oddaniem stolca należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy

Pobranie próbki kału:

• próbkę kału pobrać z dwóch różnych miejsc stolca oddanego w sposób naturalny, nie napełniać pojemnika do pełna
• UWAGA: próbka kału nie może mieć kontaktu z wodą z muszli klozetowej bądź moczem! Może to doprowadzić do zafałszowania wyniku badania !
• pojemnik zamknąć i opisać: imię, nazwisko, data pobrania
• kał należy dostarczyć do Punktu Pobrań do 2 godzin od pobrania (do chwili dostarczenia przechowywać w chłodnym, zacienionym miejscu, najlepiej w temp. lodówki 2-8⁰C)

Pobranie kału na nosicielstwo Salmonella i Shigella

• W celu pobrania materiału do badania należy zaopatrzyć się w trzy wymazówki na podłożu żelowym.
• Materiał pobrać w ciągu kolejnych 3 dni.
• Ilość pobieranego kału do wymazówki to ilość wielkości ziarna ryżu.
• Probówki opisać: imieniem, nazwiskiem, datą i godziną pobrania materiału.
• Materiał szczelnie zamknięty przechowuj w lodówce.
• Po zebraniu ostatniej porcji wypełnione skierowanie wraz z materiałem dostarczyć do Punktu Pobrań.
• UWAGA!
  Ostatni pobrany materiał musi być dostarczony tego samego dnia do punktu by nie przekroczyć 72 godzin od pierwszego pobrania.

WYMAZ Z GARDŁA I JAMY USTNEJ

Warunki, jakie należy spełnić przed badaniem bakteriologicznym jamy ustnej:

• na czczo (nie jeść, nie pić)
• nie myć zębów
• nie płukać jamy ustnej
• nie palić papierosów
• nie stosować gum do żucia i tabletek do ssania.

Wymaz pobiera lekarz lub inna wyszkolona osoba np. pielęgniarka, diagnosta laboratoryjny, ratownik medyczny

Wymaz jest wykonywany za pomocą wymazówki transportowej.

Badanie przeprowadzone w trakcie antybiotykoterapii może dać fałszywie negatywne wyniki.

POSIEW KAŁU

• Przygotować jałowy, plastikowy pojemnik z nakrętką i łopatką (do nabycia w aptece).
• Oddać kał do jednorazowego jałowego pojemnika. Za pomocą łopatki z jałowego pojemnika transportowego, pobrać próbkę wielkości orzecha laskowego (w przypadku kału płynnego 2-3 ml) i umieścić ją w pojemniku.
• POJEMNIK NA POSIEW KAŁU MUSI BYĆ STERYLNY
• NIE POBIERAMY PRÓBKI KAŁU BEZPOŚREDNIO Z MUSZLI KLOZETOWEJ !

 

Przestrzeganie powyższych zaleceń jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników badań diagnostycznych. Pamiętaj, że właściwe przygotowanie się do testów nie tylko pomaga w dokładnej ocenie Twojego stanu zdrowia, ale także przyspiesza proces diagnostyczny i umożliwia lekarzowi wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące przygotowania do badań lub samych procedur, nie wahaj się skontaktować z personelem medycznym. Twoje zdrowie jest najważniejsze, dlatego ważne jest, abyś czuł się dobrze poinformowany i pewny w związku z nadchodzącymi badaniami.

Dziękujemy za przestrzeganie tych wytycznych i życzymy zdrowia oraz pomyślnych wyników badań.

Zachęcamy również do obserwowania naszego profilu na facebooku.